Het zingt al een tijdje rond in WordPress land. Met de nieuwe blokeditor zou het mogelijk worden om de volledige pagina te bewerken. Full site editing – in goed Nederlands – is de centrale innovatie die aanstaande is. En ook bij StudioPress, de makers van het Genesis framework, wordt een andere koers ingezet.
Beide vernieuwingen zijn voor mijn klanten, en dus voor mij, van eminent belang. De meeste websites die ik heb gemaakt de afgelopen 10 jaar, werken met deze componenten.
Een paar feiten:
- Het marktaandeel van WordPress is inmiddels tot 40% gestegen. Volgens de WordCamp website, de organisatie die wereldwijd conferenties organiseert over het cms, gaat het om 75 miljoen websites.
- Ruim 600.000 websites vertrouwen intussen op het Genesis framework, dat als basis dient om websites verder mee vorm te geven. Bij StudioPress begrepen ze al vroeg dat het ouder-kind-principe cruciaal was in het ontwikkelen van opmaakthema’s voor WordPress.
Dat werkt zo. Alles wat het opmaakthema moeten kunnen doen, zit in het framework gecodeerd: de ouder. Alles wat aan de bezoeker van de website wordt geboden, wordt bepaald door secondaire thema, het kind. Groot voordeel is dat het framework, het ouderthema, probleemloos kan worden bijgewerkt.
Innovatie binnen de kaders
Deze werkwijze is de standaard geworden voor alle, professionele gebouwde WordPress websites. Dat gaat met de nieuwe versie (5.8) veranderen. StudioPress heeft de nieuwe blokeditor omarmt en dat heeft geleid tot de ontwikkeling van twee plug-ins. Deze plug-ins gaan nu de hoofdrol spelen in de vormgeving van websites.
Rond 20 juli zal die versie van het inmiddels 18-jarige systeem verschijnen. Met de mogelijkheid die het Volledig Pagina Bewerken biedt, zal de lay-out van een pagina meer bepaald gaan worden door de mogelijkheden van de blokeditor.
Momenteel zijn er meerdere zogeheten pagebuilder plug-ins beschikbaar waarmee je pagina’s kunt vormgeven. StudioPress heeft er nu dus twee gemaakt, of eigenlijk vier, want allebei hebben een pro-versie. Het gaat om Genesis Blocks en Genesis Custom Blocks. Beide zijn gratis te downloaden uit WordPress Plug-in Bibliotheek. Ze zijn in principe geschikt voor alle opmaakthema’s.
Blocks, sections & layouts
Met Genesis Blocks worden een aantal blokken toegevoegd aan de standaard blokken, maar ook lay-out blokken waarmee je een deel van de pagina kunt stylen. Dus een verfraaid tekstblok of call-to-action, maar ook een containerblok waaraan je bijvoorbeeld kolommen of een prijstabel kunt toevoegen. Je kunt daarmee meerdere combinaties maken.
Dat zijn dan weer secties op een pagina die je in zijn geheel kunt bewaren en herhalen. Voordeel is dat je daarmee een consistente vormgeving kunt creëren.
Degelijke secties kun je in de plug-in als prefab blokken terugvinden onder Layouts, maar dan zijn ze voorverpakt door StudioPress. Let wel, dit zijn dus pagina-elementen die je eerder in code moest definiëren en vormgeven. Het geeft non-techies dus veel meer controle over hun website.
Verdere vernieuwing
Met de andere plug-in, Genesis Custom Blocks, zet je nog een volgende stap. Je kunt er je eigen blok mee samenstellen. Met 13 velden in de gratis versie en 20 in de pro-versie kun je eigen blokken bouwen. Het is wel wat ingewikkelder dat puur het aanklikken van een bestaand blok, maar toch beduidend simpeler dan het helemaal zelf te coderen.
Hiermee heeft StudioPress eigenlijk zijn eigen pagebuilder gemaakt, de soort plug-ins die nu al beschikbaar zijn. Met name Elementor heeft de laatste jaren veel gebruikers gekregen. Mijn bezwaar echter is dat het veel code geeft die de website en de database ook weer extra belasten. Dat heeft weer gevolgen voor andere eisen die ook aan websites worden gesteld, zoals de in de vorige blog behandelde Core Web Vitals.
Bovendien maakt al die extra code van pagebuilders als Elementor gevoelig voor hacks. Zeker als onvoldoende gelet wordt op beveiliging en updates. (Ik heb al zo’n website onder mijn hoede gekregen, opgelapt en verbeterd.)
Deze innovatie is voordelig voor klanten
Belangrijk punt is eveneens dat de nieuwe blokeditor eigenlijk al een pagebuilder is. Dus StudioPress maakt slim gebruik van die editor, zonder teveel code toe te voegen. Daardoor werkt het makkelijker en laden pagina’s snel. Dat willen gebruikers en zoekmachines belonen dat.
Met Custom Blocks Pro kun je dat eigen blok exporteren, zodat je dat op andere websites kunt zetten. Je kan er namelijk een eigen plug-in mee maken die je vervolgens installeert op een andere website. Dat kan, opnieuw, een consistente vormgeving bevorderen. Hierin schuilt zelfs een interessant verdienmodel.
De extra’s die de pro-versies van de plug-ins te bieden, hebben stel ik als trotse licentiehouder natuurlijk graag ter beschikking aan mijn klanten. Maar de belangrijkste conclusie van deze ontwikkelingen is toch dat het bouwen van opmaakthema’s voor WordPress in een nieuwe richting geduwd wordt.
Deze ontwikkelingen geven in principe de gebruikers meer controle over hun website. Toch vraag ik me af of dat makkelijk en vlot zal worden opgepakt. Het gaat namelijk best snel en het gaat om veel nieuwe mogelijkheden.
Over StudioPress
Als bedrijf is StudioPress overgenomen door het hostingbedrijf WP Engine, dat managed hosting aanbiedt. Gelukkig is het bedrijf meegegaan met de meer idealistische uitgangspunten van de oprichters van StudioPress: onberispelijke code, lichte minimalistische vormgeving, en gedreven door de eigen gebruikers en ontwikkelaars.
Vawege eerder genoemde wijzigingen is het pakket aan thema’s aangepast. Slechts de 10 populairste thema’s worden actief verder ontwikkeld, waaronder natuurlijk het framework en het basisthema. Tegelijk zijn deze – in de geest van de open source beweging – nu gratis te downloaden. Wat mijn inziens te zien is als een cadeau en een uiting van vertrouwen.
NB: Dit tekstblok is gemaakt met de blokeditor. Breedte, marges en achtergrondkleur.