Bij sommige bureaus heet het een intakegesprek. Het eerste gesprek over een nieuwe of andere website. Alsof het een opname betreft in een psychiatrische kliniek. En ja, je moet elkaar leren kennen en vooral eerst luisteren naar wensen, frustraties, verwachtingen en bedoelingen. Dus enige gelijkenis met therapie is er wel.
Hoe kun je zo’n gesprek voor alle partijen, voor opdrachtgever en opdrachtnemer, in goede banen leiden? Een kleine ontdekkingsreis langs methoden die dergelijke gesprekken kunnen helpen. Deze keer: Handling Ideas van Paul Tyler.
Vanuit het perspectief van een opdrachtgever is het voorstelbaar dat de wensen en eisen aan een website zich makkelijk opstapelen. Zo’n eerste gesprek over een website heeft vaak al een intern proces in gang gezet, soms van meerdere mensen vanuit verschillende rollen. Iedere afdeling heeft zijn eigen wensen en ‘O ja, we willen ook op pagina 1 van Google staan’.
Dat maakt het niet makkelijker om tot een reëel plan te komen. Hoe toets je dat plan met respect voor de creatieve inbreng van opdrachtgevers, medewerkers, makers, bedenkers en gebruikers? Hoe maak je vervolgens verantwoorde en gedragen keuzes?
Terug dus naar die therapie. Dat begrip veronderstelt een methode, een proces, dat je in verschillende situaties kan gebruiken. Een methode die alle berokkenen ook inzicht biedt in de keuzes en uitkomst van dat proces.
De methode van conceptontwikkelaar en voormalig BBC televisieproducer Paul Tyler komt wellicht wat intuïtief over, maar is voortgekomen uit zijn werk en ervaring met design, televisie en technologie.
Ideeën uit de bovenzaal
Vorig jaar november bezocht ik een demonstratie van Tyler via het Binger Filmlab, omdat ik van film en verhalen maken houd. Op het podium van de bovenzaal van bioscoop Rialto had Paul Tyler zijn voorbereidende schermutselingen voltooid.
Op het podium stond een flinke tafel vol met Duplo blokken, elementen en poppetjes. Boven de tafel was een webcam geïnstalleerd die het beeld van het tafelblad projecteerde op het witte doek.
Met dat gereedschap heeft Tyler zijn Handling Ideas methode ontwikkeld, waarmee hij zowel filmscenario’s, programma formats, communicatieprojecten, apps en games als de customer journey van websitebezoekers tegen het licht houdt.
Wat er gebeurde, was razend interessant. Een jonge Nederlandse filmmaakster had haar synopsis voor een speelfilm aan Tyler (en aan een volle zaal) uitgedeeld. Zij zat samen met haar twee producenten aan tafel. Tyler liet haar het begin van de film vertellen: hoofdpersoon, situatie, omgeving, actie.
Hierna moest het hele filmteam Duplo blokken of poppetjes kiezen voor de onderdelen in het verhaal. Voor de personages en hun positie tot elkaar op tafel, maar ook bepaalde invloeden, zoals een dreigend gevaar, werden zo op tafel gezet. Hierbij werd de filmmaakster steeds onderbroken door het spervuur aan vragen van Tyler.
Waarom dit, waarom dat? Wat betekent dat dan voor… Want… Welk verband legt deze actie? Samenvattend… Hoe verhouden deze mensen zich tot elkaar? Maar net deed het personage zus in deze situatie en nu zo… Waarom?
Kiezen verplicht
Zo passeerde het hele verhaal. De methode van Tyler vereist dat je steeds antwoord geeft en keuzes maakt. De filmmaakster en haar producenten hielden – met zweet op de bovenlip – dapper stand, maar het hele mechaniek van het verhaal werd grondig ontleed.
In deze sessie van pakweg drie kwartier bracht dit de veronderstelde logica van het verhaal soms aan het wankelen, maar toonde ook inconsequenties en dingen die gewoon voor verbetering vatbaar bleken.
Dat Tyler de opnamen van deze sessies achteraf beschikbaar stelt aan de opdrachtgever, is logisch. Het is dermate intensief en waardevol dat je het nog eens wilt terugzien. Het geeft ook aan dat andere vragen, ook tot andere uitkomsten kunnen leiden.
Wat maakt de methode nu zo interessant? Wat mij betreft zijn dat in ieder geval deze drie dingen:
- Deze werkwijze helpt om het onderwerp te objectiveren, het ligt letterlijk op tafel. Hierdoor komt het idee, concept of onderwerp voorop te staan. Zonder dat de persoonlijke verhoudingen in het team in het geding komen, kan iedereen bijdragen aan de ontwikkeling. Zonder op tenen te trappen van iemand die het plan of een onderdeel daarvan zou willen claimen.
- Door binnen deze dialoog steeds te moeten kiezen, levert het nieuwe inzichten op. Het verstevigt de onderbouwing, het draagvlak en de relevantie van het plan, bijvoorbeeld aan het ontwerp of restyling van een website.
- Het is een herhaalbare methode, zodat je de uitkomst kunt gaan aanscherpen en verfijnen. En het is een manier om andersoortige ideeën of plannen te onderzoeken op hun haalbaarheid of potentie.